CBDC’s wat zijn het en wat is het gevaar ervan? In deze bijdrage vertellen we je er meer over.
CBDC staat voor Central Bank Digital Currencies. In feite gaat het om een digitale munt, net zoals de cryptovaluta als Bitcoin en Ethereum. Het verschil met de cryptovaluta is dat een CDBC virtueel geld is dat wordt gegarandeerd en uitgegeven door een centrale bank.
Vrijwel alle centrale banken zijn bezig met onderzoek en pilots om CDBC’s in te voeren. Een handig overzicht van de actuele stand van zaken vind je op de website van de Atlantic Council: de CBDC-tracker.
Zo haalde China in maart 2022 het wereldnieuws met zijn pilot van de digitale yuan, de e-CNY tijdens de Olympische Winterspelen in Beijing.
Ook in de Eurozone is men bezig met het ontwikkelen van een digitale euro. Volgens de Europese Centrale Bank (ECB) zijn de voordelen van een digitale euro duidelijk: een extra betaaloptie, naast contant geld, die aansluit bij de ontwikkeling van digitale betalingen.
Niet zonder risico’s
Nu klinkt dit allemaal misschien aantrekkelijk, maar er zitten ook gevaarlijke kanten aan de CBDC’s. Het risico is serieus aanwezig dat ze worden gebruikt:
- voor een volledig gecentraliseerde controle;
- om je uitgaven te bepalen;
- dat ze worden gekoppeld aan je digitale identiteit.
Hiermee worden onze uitgaven ontdaan van privacy en vrije keuze. Hieronder leggen we uit hoe dit zit en wat de risico’s zijn.
1. CBDC is programmeerbaar geld
Het grote verschil tussen een CBDC en een elektronische (pin)transactie zoals we die vandaag kennen, is dat de laatste in essentie niet aan regels is gebonden. De eigenaar van het geld bepaalt zelf of, waar en waarvoor hij de transactie wil verrichten. Bij de CBDC’s is deze vrijheid niet vanzelfsprekend, omdat dit geld geprogrammeerd kan worden.
De uitgever van het geld (bijvoorbeeld de centrale bank) is in staat om het doel, het tijdstip en de plaats van de transactie te bepalen, waardoor je eigenlijk niet meer zelf kunt kiezen waaraan je je geld wilt besteden.
Je eigen geld wordt daarmee eigenlijk omgevormd tot vouchers die je alleen maar kunt besteden aan het doel waarvoor de voucher is bedoeld.
Ieder onderdeel aanpasbaar
CBDC’s komen in verschillende soorten en smaken: denk aan digitale valuta, aan cryptocurrency voor retail of aan cryptocurrency voor de groothandel; alles uitgegeven door de centrale bank. Bij CBDC’s gaat het niet om star gedefinieerd geld. Ieder onderdeel van een digitale valuta van een centrale bank is aanpasbaar: van de onderliggende technologie die wordt gebruikt om deze digitale tokens uit te geven tot het netwerk waarop ze worden uitgegeven naar het protocol dat het netwerk gebruikt.
Het grote probleem is dat CBDC’s niet zijn zoals contant geld of de andere vormen van betaling die we gebruiken bij onze dagelijkse transacties. Juist de programmeerbaarheid vormt een risico. Net als een stukje software op je computer of een app op je telefoon, kunnen CBDC’s worden geprogrammeerd om op bepaalde manieren te werken.
Aan het gebruik ervan kunnen voorwaarden worden gesteld. Ze kunnen met één klik op de knop worden aangemaakt of verwijderd, bevroren, gedevalueerd of opgeblazen. En net als elk ander stukje software kunnen ze worden bijgewerkt – met of zonder jouw medeweten – om op elk moment andere functionaliteit te bieden.
2. CBDC als machtsmiddel
En dan voelt zo’n CBDC opeens minder comfortabel. Eerder schreven wij al kort over deze risico’s in het artikel De crisespandemie. We hebben de afgelopen tweeënhalf jaar gezien hoe snel we delen van onze vrijheid moe(s)ten inleveren door coronamaatregelen en hieruit voortgekomen censuur.
Inmiddels komt hierover steeds meer naar buiten en instanties hebben laten zien dat ze niet te vertrouwen zijn. Dat is de reden waarom we niet naïef moeten zijn.
Stel dat…
Je bent afgelopen week bij een vrijheidsprotest geweest en je wilt in de daaropvolgende week een reep chocolade in de supermarkt kopen. Het volgende antwoord is dan zeker niet denkbeeldig: “Het spijt me, meneer, maar hier staat dat je afgelopen zondag hebt deelgenomen aan het vrijheidsprotest. De centrale bank heeft je als binnenlandse terrorist beschouwd en heeft de toegang tot je portemonnee geblokkeerd. Je moet je melden bij het dichtstbijzijnde Heropvoedingscentrum voor een volledige cursus indoctrinatie voordat je weer aankopen kunt doen.”
Nog maar een paar jaar geleden leek dit scenario misschien vergezochte sciencefiction. Maar helaas hebben we de afgelopen tijd kunnen zien hoe we opeens van ons geld en betalingssystemen afgesloten kunnen worden. Van het harde optreden van de Canadese premier Trudeau tegen de donateurs van Freedom Convoy tot het recente PayPal-censuurschandaal.
Wie kan garanderen dat een dergelijk scenario geen dagelijkse gebeurtenis wordt in de opkomende digitale dystopie? Dit is een serieus gevaar van programmeerbaar geld.
3. CBDC als controlesysteem
Het gebruik van de CBDC kan vergaande gevolgen hebben voor onze privacy: gegevens kunnen worden verzameld en onze uitgaven kunnen worden gekoppeld aan een sociaal kredietsysteem.
Op internet is een inmiddels beruchte video te zien waarin Augustinus Carstens, algemeen directeur van de ‘Bank for International Settlements’ de aantrekkingskracht van CBDC’s op zijn bankgenoten uitlegt. Pal in het midden van een IMF-livestream over grensoverschrijdende betalingen, geeft Carstens duidelijk toe dat CBDC’s de creatie van een financieel toezicht- en controlenetwerk mogelijk zullen maken waar dictators uit het verleden alleen maar van konden dromen:
“We weten niet wie vandaag een biljet van 100 euro gebruikt en we weten niet wie vandaag een biljet van 1.000 peso gebruikt. Het belangrijkste verschil met de CBDC is dat de centrale bank absolute controle zal hebben over de regels en voorschriften die het gebruik van dit ‘geld’ zullen bepalen en we zullen ook de technologie hebben om dat af te dwingen.”
In die twee huiveringwekkende zinnen wordt de hele CBDC-agenda blootgelegd. In het kort betekent het dat CBDC’s zo kunnen worden geprogrammeerd dat ze alleen kunnen worden uitgegeven als je aan bepaalde vereisten voldoet.
“Minder anoniem”
Ambtenaren van de Europese Centrale Bank (ECB) die bij de ontwikkeling van de digitale euro betrokken zijn, hebben al bevestigd dat deze euro minder anoniem zal zijn dan contant geld. Tijdens een bijeenkomst ‘Naar een wetgevend kader voor een digitale euro’ (georganiseerd door de Europese Commissie en de ECB) bespraken Panetta, directielid van de ECB, en andere ambtenaren verdere beperkingen die zij hopen op te leggen wanneer de digitale euro wordt ingevoerd.
Panetta stelde voor dat gebruikers van de digitale euro slechts 50 euro per transactie mogen uitgeven en een maximale maandelijkse bestedingslimiet van slechts 1.000 euro als zij willen voorkomen dat hun transactiegegevens door de ECB worden geregistreerd. Ook stelde hij niet alleen strikte uitgavenlimieten voor voor gebruikers die gegevensverzameling willen vermijden, maar ook restrictieve spaarlimieten die het totale digitale eurobezit van gebruikers zouden beperken tot maximaal 3.000 euro.
De Duitse minister van Financiën Christian Lindner riep op om de digitale euro “programmeerbaar” te maken.
Hoewel deze ideeën dus nog niet vaststaan, maakt het wel duidelijk in welke risicovolle richting het gebruik van de Europese digitale munt kan gaan. Meer hierover in dit artikel van Reclaim The Net.
4. Voorbeelden
Parkeerboete niet betaald?
Een concreet voorbeeld. Stel dat je bent vergeten om een parkeerboete vorige maand te betalen? Welnu, jouw door de centrale bank uitgegeven CBDC-portemonnee onthoudt het en het zal dat geld (plus een vergoeding voor te late betaling) gewoon van je rekening afhalen als je niet kijkt. Ben je betrapt op het steunen van de verkeerde inzamelingsactie of het verkeerde politieke doel? In een wereld van CBDC-transacties zou je niet eens aan dat doel hebben mogen doneren, omdat je portemonnee dat niet zou toestaan!
CO2- en ESG-scores te laag?
Nog een voorbeeld. In navolging van deze gedachtegang kan programmeerbaar geld ook gebruikt worden om een systeem van CO2- en geïndividualiseerde ESG-scores (scores op het gebied van duurzaamheid) te handhaven.
In de CBDC-wereld van de toekomst kunnen zulke beperkingen in de blockchain (het elektronische grootboek) zelf worden geprogrammeerd. Als je CO2-krediet of je ESG-score onder een bepaald bedrag komt, dan kun je bijvoorbeeld geen eten meer kopen, niet meer naar je werk gaan, je auto niet meer gebruiken, geen verzekering meer aangaan en wat nog meer. De opties zijn onbegrensd en de geschiedenis leert ons dat misbruik van technologische mogelijkheden niet ondenkbaar is.
“Sociaal voordelige resultaten”
Zo verklaarde een directeur van de Bank of England vorig jaar dat er “een aantal sociaal voordelige resultaten” zouden kunnen zijn om mensen ervan te weerhouden te kopen wat ze willen, zoals “het voorkomen van activiteit die wordt gezien als op de een of andere manier sociaal schadelijk.“
Een sociaal kredietsysteem dat wordt gebruikt om aankopen toe te staan of te weigeren is geen toekomstfantasie, maar is al werkelijkheid in China.
Er is absoluut geen verbeeldingskracht voor nodig om te begrijpen hoe programmeerbaar geld kan worden gebruikt om onze aankopen te beperken op basis van onze sociale kredietbeoordelingen, zoals koolstofrechten, ESG-scores, trouw aan politieke doelen of allerlei andere criteria.
5. Manipulatie financieel systeem
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de economische gevolgen van programmeerbaar geld. De oneindige maakbaarheid van CBDC’s is de stoutste droom van technocratische tirannen die het financiële systeem in hun voordeel willen manipuleren.
En bedenk dit: elk digitaal token in je CBDC-portemonnee is in principe individueel identificeerbaar en programmeerbaar. Stel je voor dat de centrale bankiers in hun oneindige wijsheid besluiten dat mensen niet genoeg uitgeven. Ze kunnen dan een houdbaarheidsdatum aan jouw CBDC koppelen. Hoe langer een CBDC ongebruikt in je portemonnee zit, hoe minder deze waard is.
Nogmaals, dit is geen fantasie. Zelfs de Britse regeringscommissie die de krantenkoppen haalde voor het “veroordelen” van het plan om een nieuwe Britse digitale valuta te creëren als een “oplossing op zoek naar een probleem“, noemde als een van de potentiële voordelen van een door de Bank of England uitgegeven CBDC dat “een digitaal pond kan worden uitgegeven met een houdbaarheidsdatum of specifiek voor bepaalde producten of diensten” En met de nieuwe digitale Yuan vindt ‘as we speak’ een dergelijk experiment reeds plaats.
“Wat er ook gebeurt, je bent de klos…”
6. Complete afhankelijkheid van CBDC
Wat kan er gebeuren als contant geld verdwijnt? Het is niet ondenkbaar dat cash geld parallel aan de introductie van CBDC’s wordt beperkt of zelfs geheel wordt afgeschaft. En CBDC’s laten zich niet onder je matras verbergen. Of neem het probleem van bankruns (wanneer iedereen tegelijkertijd zijn geld van de bank haalt).
Als digitale valuta de norm wordt en contant geld verdwijnt, wordt de dreiging van bankruns nihil. Denk ook aan andere bancaire issues: bail-ins voor banken? Negatieve rente? Hyperinflatie?
Wat er ook gebeurt, je bent de klos… Je hebt nu eenmaal geld nodig en dus je bent compleet afhankelijk van wat er wel of niet met die CBDC mag. Een verdergaande vorm van dictatuur is niet denkbaar. Wie aan de financiële touwtjes trekt, bepaalt wat jij mag uitgeven en waaraan. Misschien is het recht om onderling anonieme transacties te kunnen doen wel een van de meest basale grondrechten die we hebben.
Met regeringen die de bankrekeningen van demonstranten bevriezen (zoals in Canada) en betalingsverwerkers die gebruikers dreigen te beboeten voor het verspreiden van “desinformatie” (zoals PayPal) en banken die rekeningen opzeggen met degenen die verkeerd denken (zoals ING met Viruswaarheid) zal het risico op serieuze vrijheidsbeperkingen enorm toenemen in de wereld van programmeerbaar geld.
7. Uitrol CBDC’s
CBDC’s worden al gebruikt, uitgeprobeerd of bestudeerd in bijna elk land op aarde. In feite lijken CBDC’s het snelst uit te rollen in sommige van de minder ontwikkelde landen. En hoe zit het eigenlijk met vrijheid respecterende naties die zich verzetten tegen de drang naar programmeerbaar geld?
De BRICS-landen, waarover sommigen nog steeds ten onrechte geloven dat ze opkomen tegen de globalistische elite, omarmen niet alleen de digitale valuta-agenda, het zijn de expliciet globalistische Agenda 2030-bevorderende Chinese en Russische regeringen die de race leiden om hun eigen CBDC’s te implementeren.
Bekijk deze video waarin de huidige premier van Groot-Brittannië, Rishi Sunak, toen nog minister van Financiën CBDC’s de vele mogelijkheden toelicht…
Tot slot: wat zijn onze opties?
Beleidsmakers en volksvertegenwoordigers dragen een grote verantwoordelijkheid voor het beschermen van onze vrijheden, maar de ervaring leert dat we niet langer op hen kunnen rekenen.
De sleutel om uit de digitale gevangenis te blijven, ligt daarom ook in onze eigen handen. Het hangt ervan af of we genoeg anderen vinden die de ernst van de situatie begrijpen en met wie we een autonome gemeenschap kunnen opbouwen. Denk bijvoorbeeld aan Society 4.0 van hoogleraar Strategisch Leiderschap aan de Universiteit van Nyenrode, Bob de Wit. Kunnen we overlevingsvaluta’s ontwikkelen om ons door de toekomstige storm te loodsen? Denk hierbij ook aan ruilhandel. Kunnen we lokale producenten vinden en steunen we hen? We kunnen het slechte boycotten en het goede kopen.
Het is daarom ook van belang dat we cash geld standaard blijven gebruiken en niet kiezen voor de gemakkelijkste weg met onze pinpas. Natuurlijk zal het niet altijd makkelijk zijn, maar we moeten beseffen dat het pad van gemak ook leidt naar de wereld van totale bewaking en controle. Maar uiteindelijk maken we allemaal onze eigen keuzes. Nog wel tenminste…