Eind 2019, begin 2020. In het Chinese Wuhan vielen mensen dood neer door een onbekend coronavirus. Via de media kwam dit hard binnen bij de nieuwsconsument. Overigens wilde het toeval dat zich in Wuhan een laboratorium van de hoogste veiligheidsklasse bevindt. Hier werd, heel misschien, gain of function-onderzoek gedaan om virussen gevaarlijker te maken. Hoe zat het ook al weer? Een terugblik met een waarschuwing.
Lab of markt?
Volgens de media was het virus niet afkomstig van het lab. Het kwam hoogstwaarschijnlijk van een markt waar dieren verkocht werden om er exotische hapjes van te maken. Zoogdieren, vogels en reptielen komen op dit soort dierenmarkten wreed aan hun einde.
Soms dragen deze dieren virussen bij zich die op mensen kunnen overspringen, waarmee het virus het predicaat zoönose krijgt. De hoofdverdachte was het met uitsterven bedreigde schubdier, alhoewel de vleermuis ook geen sterk alibi had. De vleermuis was immers ook een onderwerp van onderzoek bij het betreffende laboratorium.
Varianten
De alfavariant van het coronavirus was bepaald niet bescheiden. Door massale globalistische vliegbewegingen van de hedendaagse mens verspreidde alfa zich met zijn gemene spikes vliegensvlug over de rest van de wereld. Dit leidde tot het uitroepen van een coronapandemie. In de periode daarna ontstonden er nieuwe virusvarianten, eveneens aangeduid met Griekse alfabetletters: bèta, gamma, delta en de huidige dominante variant omicron.
Pandemie van de angst
De kranten en de tv draaiden overuren met hun uitgebreide berichtgeving en de bevolking raakte massaal in een angstpsychose. Naast vele doden veroorzaakte het virus ook een golf aan ziekenhuispatiënten en ons weinig flexibele gezondheidsstelsel kon dit niet aan, wat de massale angst versterkte. Ditzelfde patroon voltrok zich overigens in meer landen.
We zaten aan de buis gekluisterd tijdens de persconferenties met Rutte, De Jonge en de befaamde doventolken en kregen instructies over hoe te handelen. Angst en eenzaamheid regeerden. Op internet vind je trouwens interessante informatie over hoe je als Belgische viroloog of Nederlandse overheid angst bij de burgers kunt aanwakkeren om hen te laten gehoorzamen.
A-lijst
Hoewel het het mortaliteitscijfer van Alfa onder de 1% lag, zette de regering het virus op de A-lijst, naast Ebola met gemiddeld 50% kans op sterfte en andere extreem dodelijke ziektes. Zo kon de regering makkelijker maatregelen opleggen aan de bevolking.
De uitkomst van het mortaliteitscijfer hangt natuurlijk af de gebruikte parameters. Je kunt bijvoorbeeld segmenteren in leeftijdsgroepen, kwetsbare en minder kwetsbare groepen, gegeven medische behandelingen en virusvarianten. En daar je beleid op afstemmen. Zelfs met de milde omicronvariant liet de overheid corona op de A-lijst staan.
Maatregeleninstrumentarium
We leerden nieuwe woorden en afkortingen: covid19, spikes, mRNA-vaccin, code zwart, prikspijt, PCR-test, FFP-masker, qaly, reproductiegetal, esculapocratie, en virofobie. De letter G kreeg ook een eigen rolletje: 1G, 2G, 3G waarbij de G stond voor getest, genezen of gevaccineerd.
We kregen te maken met oude en nieuwe publieke spelers: het OMT (Outbreak Management Team) onder leiding van deskundigen met en zonder farmaceutische connecties, het terrorismebestrijdingsorgaan NCTV en niet te vergeten de voorzitter van de Veiligheidsregio’s die net als collega De Jonge een duidelijke mening over ongehoorzame burgers had.
Zij draaiden vanaf nu de facto aan de knopjes van het maatregeleninstrumentarium, o.a. bestaande uit lockdowns, mondkapjesregels, quarantaineregels, afstandsregels, scholensluiting, verplichte qr-code voor toegang én vaccineren.
Glitterkapjes
In de eerste maanden was er een tekort aan mondkapjes, covidtesten, testafspraken en aan ontsmettingsgel. OMT-lid Van Dissel én het RIVM achtten de mondkapjes aanvankelijk niet effectief, maar op een gegeven moment werden ze toch verplicht. Hoewel er een flink prijskaartje aan hing, wist minister De Jonge de beschikbaarheid van een flink aantal kapjes te regelen.
Ze mochten ook van stof zijn en je kon ze wekenlang dragen zonder ze in de was te gooien. Coole en luxe glitterkapjes deden hun intrede om ze toch nog modieus te laten lijken. Hoewel het duidelijk was dat zo’n kapje door de materiaalkeuze en de manier van dragen geen virusdeeltje kon tegenhouden, deden we ze allemaal gedwee op.
Voor de zekerheid. Uit beleefdheid. Of omdat dat je je plicht wilde doen. Eigenlijk leek het kapje op een soort muilkorfje en het maakte het ademhalen er niet altijd makkelijker op, vooral niet bij inspanning. Maar het was voor het goede doel.
Sinds kort is de maskerade voorbij en mogen we onze stralende glimlach weer laten zien. Inmiddels zie je de kapjes overal in de natuur liggen, maar dat kwam natuurlijk omdat ze per ongeluk wegwaaiden. Ook de plasticberg groeide wereldwijd tot ongekende hoogte door het gebruik van miljarden niet recyclebare testsets.
Gelukkig compenseren wij dit door het gebruik van papieren rietjes.
17 miljoen statistici
We gingen met zijn allen grafieken bijhouden die op verschillende manieren interpreteerbaar waren. Bij iedere uitleg kon je een andere aanpak bedenken. Maar er was maar één juiste aanpak.
Alternatieve ideeën, meningen en kritische vragen werden resoluut op de stapel van desinformatie gedeponeerd. Je kon gevangen gezet worden voor opruiing en gecensureerd of verbannen worden van social media. Ook dreigden sommige politici om kritische artsen hun BIG-registratie af te pakken.
Coronamanagement
De corona-app werd ontwikkeld, waarmee je een melding kreeg als iemand in een voorbijrijdende auto een bedreiging vormde. Er kwam een uitgebreid coronadashboard met realtime info. De testcapaciteit nam snel toe en daarmee de besmettingscijfers. Stegen de besmettingen echt of kwam het door de enorme toename van het aantal testen?
Ook lockdowns en de avondklok stonden op het hoofdmenu. Deze bleken voor velen moeilijk te verteren. Met veel eenzaamheid, verveling, frustratie en zorgen tot gevolg.
Dit gold vooral voor de lockdown van december 2021: door zijn timing vlak voor de kerst, de wekenlange duur, het gekozen rekenmodel en de mildere uitwerking van de omicronvariant. Met de lockdown liep Nederland bovendien opvallend uit de pas met ons omringende andere landen die geen lockdown afkondigden.
GENiale prikken
De vaccins werden in extreem korte tijd ontwikkeld. Echt bijzonder. Waar normaal jaren voor nodig waren, lukte het de farmaceutische industrie om het in enkele maanden te doen. Een indringende prikcampagne volgde. En de farmaceuten lieten prachtige jaarcijfers over 2021 zien.
Er werd beweerd dat het om gentherapie ging, maar ook dat werd betiteld als desinformatie. Of het echt desinformatie was? De Staatscourant bracht ons hierover enigszins aan het twijfelen met deze publicatie over Spoedmaatregelen met betrekking tot, jawel, gentherapie.
Beloftes
De vaccins beloofden aanvankelijk zeer hoge garanties tegen besmetting, ziekte en overlijden door corona. Toch moest het doel van de vaccins al snel worden bijgesteld: ze boden een bepaalde mate van bescherming tegen ernstig ziek worden of overlijden door corona.
Ook de beloofde beschermingsduur werd naar beneden bijgesteld: na enkele weken nam de effectiviteit al af. Hoewel aanvankelijk één of twee shots voldoende zouden zijn, bleek een set van drie tot vier beter. Een recente RIVM-studie laat zien hoe effectief de vaccins zijn.
Groen vinkje
Het coronatoegangsbewijs met QR-code en de dreigende 1G/2G-politiek van de coalitie leidden tot de grootste discussies. Waarbij 1G de ene keer stond voor alleen toegang met vaccinatie en de andere keer voor alleen met een test. En 2G stond voor enkel toegang met vaccinatie of na een recentelijke besmetting, waarbij toegang door testen dus uitgesloten was.
De media hielden massale demonstraties in binnen- en buitenland opvallend genoeg uit beeld, maar Nederland haalde toch het internationale nieuws door het gebruik van politiegeweld tegen demonstranten én tegen een politiehond.
Het groene vinkje dat gevaccineerden automatisch kregen om ergens naar binnen te mogen, sloot hun eventuele besmetting met corona niet uit, maar het werd ondanks deze kennis langdurig gehandhaafd.
Vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen kondigde de regering eindelijk het loslaten van de meeste maatregelen aan. Zo konden we met zijn allen een roerige tijd afsluiten…
Case closed?
Of toch niet? De EU-landen hebben de stap van het nationale coronatoegangsbewijs naar een Europees digitaal coronacertificaat al gezet. Dit luidt een nieuw tijdperk in waardoor vrij reizen in de Europese Unie voorwaardelijk is geworden, onder het mom van vrij reizen welteverstaan.
Het grote twistpunt is natuurlijk of een test, quarantaine of zelfs een vaccin inclusief boosters geëist mogen worden voor een virus dat inmiddels gemuteerd is naar een milde variant met zeer lage aantallen intensive care opnames. Dit in combinatie met de onlangs bekend geworden zeer lange lijst van potentiële bijwerkingen van het Pfizer-vaccin.
De ontwikkeling van een Europese digitale identiteit en een digitale euro lijken hetzelfde patroon te vertonen.
Natuurlijk zijn er voordelen, maar welke vrijheden moet de burger hiervoor inleveren? Hoe ver gaat dit proces in de toekomst? Zijn wij straks 100% fysiek, mentaal en financieel traceerbaar en beheersbaar? Hoe kwetsbaar maakt het ons als mensen, als gewone burgers? Aan welk bekend boek doet het ons denken?